Dişeti Tedavisi / Periodontoloji

Diş eti hastalıkları 

Diş eti hastalıkları, dişi çevreleyen dokuları (dişedi , çene kemiği, dişin kök yüzeyi) ilgilendiren hastalıklardır. Diş eti hastalıkları toplumun büyük kısmını etkiler ve dikkate alınmadığında diş kaybıyla sonuçlanır.  

Sağlıklı bir diş eti nasıl olmalı? Diş eti hastalığının belirtileri nelerdir? 

Sağlıklı bir diş eti soluk pembe renkte, kanamayan, tıkız formda ve diş yüzeyine sıkıca tutunur haldedir. Diş etinde iltihap geliştiğinde rengi kızarıklaşır, ödem gelişir, şiş bir form alır ve kanama meydana gelir. Sağlıklı bir diş eti fırçalama sırasında ya da diş ipi/arayüz fırçası kullanımı sırasında kanamaz. 

Diş etinde kanama neden olur? 

Diş etinde kanama iltihabi sürecin başladığının en büyük göstergesidir. Sağlıklı bir diş eti kanamaz. Bu nedenle diş fırçalama sırasında, bir şey ısırıldığında ya da sabah uyanıldığında ağızda kanla karşılaşılması doktorunuza hemen başvurmanız gerektiğini gösterir. Eğer bu durum göz ardı edilir ve tedavi edilmezse, o zaman iltihap çevre dokulara da yayılarak ileri derecede hasara neden olup, diş kayıplarıyla sonuçlanır.  

Diş eti iltihaplanması nedir? Diş eti iltihabına ne sebep olur?

İltihabi süreç adım adım ilerleyen ve alt dokuları da etkisi altına alan bir durumdur. İlk olarak diş etinden başlayan diş eti iltihabının en önemli sebebi ağız hijyeninin yeterince iyi yerine getirilmemesidir. Diş yüzeyinde oluşan bakterilerden zengin dental plak temizlenmeden uzun süre diş yüzeyinde kalırsa, dişe komşu diş etinde reaksiyona sebep olur ve iltihabi süreç başlar. Diş etinde başlayan bu süreç tedavi edildiği takdirde geri dönüşümlüdür ve çevre dokulara zarar vermeden ve herhangi bir kayıp olmadan diş eti eski sağlıklı haline kavuşabilir. Ancak iltihap daha derin dokuları etkisi altına alırsa, o zaman kemikte meydana gelen yıkım ve diş etindeki çekilme her zaman yapılan tedaviyle eski haline döndürülemeyebilir. Yapılan tedavi iltihabı tabiki ortadan kaldırır ve dokular sağlıklı hale gelir ancak her durumda kaybedilen kemik aynı oranda geri kazandırılamayabilir. Kemik erimesi için kemik tozları kullanılarak uygulanan operasyonlar mevcuttur. Ancak her durumda kemik tozuyla kaybedilen kemik geri dönmeyebilir. Kemiğin ne kadar eridiği ve erime şekli önemlidir. Bu nedenle ağız bakımının doğru yapılması ve düzenli hekim kontrolü yaşanacak kayıpların önüne geçecektir. 

Diştaşı temizliği nedir? Küretaj nedir? Küretaj ve diştaşı temizliği arasındaki fark nedir?

Diş yüzeyinde dişler fırçalandıktan bir süre sonra yumuşak bir yapı oluşmaya başlar. Bu yapı gün içide ağızdaki bakterilerle yoğunlaşıp, yemek artıklarıyla birleşerek hamurumsu bir tabaka oluşturur. Oluşan bu tabaka suyla çalkalamada çıkmayacak kadar diş yüzeyine sıkı tutunup, diş fırçasıyla uzaklaştırılabilecek kadar da yumuşaktır. Yani mekanik temizlik ile dental plak adı verilen bu yapı diş yüzeyinden temizlenebilir. Günde 2 kere diş fırçalama ve arayüz temizliği bunun için yeterli bir bakımdır. Ancak temizlenmeden diş yüzeyinde kalan bu yapı tükürükle temas ettiğinde tükürükteki kalsiyum ile birleşir ve diş taşı oluşur. Artık bu aşamadan sonra diş fırçalamak oluşan diştaşını diş yüzeyinden uzaklaştırmak için yeterli değildir. Bu noktada profesyonel bir müdahale yani diş hekimi tarafından diş taşı temizliği yapılmasına ihtiyaç vardır. Eğer hekime başvurulmaz ve diştaşları diş yüzeyinde kalmaya ve birikmeye devam ederse, diş ile dişeti arasında bulunan cebe yoğun bir şekilde dolmaya başlar ve diş etindeki iltihabın dercesi artar. Artık bu noktada basit bir diştaşı temizliğiyle çözülebilecek problemin boyutu değişerek küretaj dediğimiz derin temizlik işleminin yapılması gerekir. Küretaj lokal anestezi altında uygulanan derin temizlik işlemidir. Bu temizlik sırasında diş yüzeyindeki ve diş eti cebindeki diştaşları temizlendikten sonra özel el aletleriyle (periodontal küret) kök yüzeyindeki bakterilerin invaze olduğu tabaka kazınır ve iltihaplı doku uzaklaştırır. İşlem sırasında herhangi bir ağrı duyulmazken, uyuşukluk geçtikten sonra da bir ağrı meydana gelmemektedir. Küretaj genelde 2 seansta tamamlanmaktadır. İşlem sonrası 10. günde de iyileşme kontrol edilmek üzere kontrol seansı yapılır. Bu aşamada ileri bir tedavi gerekmiyorsa rutin kontrollerle hasta takip altında tutulur. Eğer hastada iltihabi süreç kalıcı harabiyet yarattıysa o zaman küretaj sonrası ileri periodontal tedaviler planlanır. Küretaj aynı zamanda cerrahi periodontal tedavilere de hazırlık sağlar. Diş eti iltihaplıyken diş taşı temizliği ya da kürtaj yapmadan ileri diş eti tedavilerine geçilmemelidir.

Diş eti çekilmesi

Diş eti altındaki kemiği adeta bir örtü gibi sarmaktadır. Dişi saran kemik eridiğinde diş eti de onu takip ederek aşağı doğru hareket ederek çekilir. Diş eti çekilmesiyle birlikte kök yüzeyi açığa çıkmış olur. Bu durum bazı olumsuzluklara yol açar. Öncelikle kemik desteğini kaybeden diş risk altındadır. Çünkü dişi ağızda tutan, onu sıkıca saran kemik desteğidir. Bu desteğin kalkmasıyla dişte sallanmalar başlar ve ilerleyen durumlarda diş kaybedilir. Bunun yanı sıra açılan kök yüzeyi hassas bir yapıya sahiptir. Dış etkenlere ve aşınmaya çok açıktır. Asitli gıdalar, sert fırçalama gibi etkilerle kolayca aşınıp hassasiyete yol açar. 

Diş eti çekilmesinin tedavisi

Diş eti çekilmesinin derecesi, şekli ve çevre dokuların durumu uygulanacak olan tedavi ve kullanılacak olan yöntemi belirler. Diş eti çekilmesinde uygulanan farklı tedavi yöntemleri vardır. Bu tedaviler diş eti çekilmesini hem kapatmaya hem de daha fazla çekilmesini engellemeye yöneliktir. Diş eti çekilmesi ne kadar erken tedavi edilirse diş etindeki kapanmada da o kadar başarılı olunur. Diş etindeki çekilme ilerlediğinde hem kapanma daha zor elde edilir hem de diş kaybı riski artmış olur. Aynı zamanda açığa çıkan diş yüzeyinin de zarar görmesine fırsat tanımadan müdahale etmek gerekir. Bu amaç doğrultusunda bazı ufak diş eti müdahaleleriyle diş eti çekilmesi tedavi edilebilir. 

Yapılacak olan işlemler lokal olarak o bölgenin uyuşturulmasını takiben acısız ve ağrıya yol açmayan müdahalelerdir. Diş etindeki çekilmenin tipine ve mevcut yumaşak dokunun karakteristik özelliklerine göre faklı işlemler uygulanabilmektedir. Serbest diş eti grefti, bağ doku operasyonu bu işlemler arasındadır. Hangi operasyon yapılırsa yapılsın, hasta işlem sırasında hiçbir şey hissetmeden yapılacak olan müdahale tamamlanır. İşlem sonrası hekim tarafından dikkat edilmesi gerekenler paylaşılır. Hasta uyarılara ne kadar dikkat ederse o kadar konforlu bir süreç geçirir. Dikişler işleme göre 1 veya 2 hafta sonra alınır. Hasta işlemden sonraki gün günlük hayatına geri dönebilir. 

Diş eti estetiği nedir? Pembe estetik nedir?

Doğada olduğu gibi insan anatomisinde de her zaman altın oran aranır. Bu altın oran daha estetik bir görüntüye ve ideale ulaşmayı sağlar. Dolayısıyla göze hitap eder. Dişlerin kendi aralarında olması gereken oran-orantı, diş ve diş eti arasında da gereklidir. Kişi güldüğünde çok fazla görünen diş etleri (gummy smile) estetik dışı bir görüntü yaratır. Bu nedenle pembe estetik de dişler kadar önem taşır. Diş eti estetiğinde dişeti seviyesi ve formu dişlerle orantılı biçimde şekillendirilir. Buna ek olarak bazen Botox uygulamaları da diş etlerinin görünümünü azaltmada kullanılan yöntemler arasındadır. 

Diş eti estetiğinde kullanılan yöntemler nelerdir?

• Diş eti estetiği, pembe estetiği elde etmek amacıyla uygulanan işlemler şöyle sıralanabilmektedir:
• Gingivektomi (fazla diş etinin kesilmesi / diş eti manikürü)
• Gingivoplasti (diş eti dokusu çıkarılmadan, sadece şekillendirme yapılması)
• Lazer uygulamaları
• Botox
• Sulkus derinleştirme

Diş eti estetiğinde iyileşme süreci nasıldır?

Diş eti estetiğini elde etmede kullanılan tüm bu işlemler lokal anestezi altında hastalar herhangi bir ağrı duymadan gerçekleştirilir. İşlem sonrası sadece ağrı kesici ve ağız gargarası kullanılarak iyileşme dönemi sıkıntısız bir şekilde atlatılır. 

Kemik erimesinin tedavisi nedir? 

Diş etindeki iltihabın ilerlemesiyle birlikte dişi saran kemikte de yıkım meydana gelir. Bu yıkım bazen yatay bir şekilde meydana gelirken, bazen de çanak şeklinde bir form oluşarak kemik yıkıma uğrar. Kemik grefti (kemik tozu) ve bazı biyo-materyaller kullanılarak bu çanak şeklindeki kemik defektini doldurmak ve bir miktar kemik kazanımı sağlamak mümkündür. Lokal anestezi altında uygulanan bu işlemler sonrası antibiyotik, ağrı kesici ve gargara kullanılarak iyileşme dönemi tamamlanıp 15 gün sonunda da dikişler alınmaktadır. Bu müdahaleler hastanın günlük ya da çalışma hayatını olumsuz etkileyebilecek işlemler değilidir. Hasta anestezinin etkisi geçince çok sert ve sıcak olmayacak şekilde beslenmesini sağlayabilir, verilen ilaçlarını düzenli kullandığı sürece sorun yaşamadan bu süreci tamamlayabilmektedir.

Genel olarak diş eti tedavilerini şöyle sıralayabiliriz

• Diş taşı temizliği
• Küretaj
• Diş eti estetiği / Pembe estetik
• Diş eti çekilmelerinin tedavileri
• Lazer uygulamaları
• Flep operasyonları
• Kemik tozu/ Biyomateryal uygulamaları
• Gingivektomi / Gingivoplasti
• Frenektomi (Dudak bağı operasyonu)